“Đại khái là bọn mình đập đi làm lại sản phẩm 2 lần, rút ra bài học lớn rằng không bao giờ được duy ý chí mà phải luôn luôn ở trạng thái sẵn sàng lắng nghe.”
Vỹ Nguyễn - CTO và Co-founder at Hello Clever
Cuộc đời mình khá yên bình, chưa bao giờ là quá thất bại hay thành công. Tính ra giai đoạn mà mình cảm thấy mông lung nhất không phải là khởi nghiệp ở Úc mà là hồi lúc vừa mới tốt nghiệp ra trường. Bản chất con người mình thích làm và khám phá. Nhưng khoảng thời gian đó không biết mình nên làm gì, rồi dần mất định hướng. Nó khiến mình tự nghi ngờ bản thân nhiều. Cho đến khi trở thành nhân viên của Microsoft, một bước đệm quan trọng nhất trong sự nghiệp của mình. Phải nói mình gặp may khi gặp được chị mentor, người ảnh hưởng nhất với mình ở thời điểm đó, một trong những người phụ nữ đầu tiên tham gia và chứng kiến sự thay đổi ngoạn mục trong ngành công nghệ tại Việt Nam. Quan niệm làm sản phẩm của mình về sau này cũng ảnh hưởng từ chính mindset làm nghề của chị. Làm sản phẩm phải đặt cái tâm lên đầu và mang lại giá trị cho người dùng.
Tuy nhiên, sau khi rời Microsoft, mình rẽ bước sang khởi nghiệp. Con đường mới không dễ dàng tí nào, đặc biệt lúc đầu nhiều khi cảm thấy nản và muốn quay lại corporate. Background mình là technical nên để khởi nghiệp phải học rất nhiều thứ (pitching, negotiation, management, sales, etc.). Nhưng đồng thời nó giúp cho mình có nhiều skill hơn, dạn dĩ hơn trong thời gian ngắn mà nếu ở lại trong một môi trường cố định chắc sẽ phải mất vài năm mới học được.
Thời điểm nhào nặn ra Hello Clever khó khăn thì nhiều vô kể, hai đứa người Việt Nam làm một dự án fintech ở thị trường Úc, lead hai team cả ở Úc lẫn Việt Nam. Team chỉ có mười mấy bạn dev ở Việt Nam, còn một team business vẫn ở Úc để phát triển thị trường. Đây đôi khi là điểm mạnh của mình khi cạnh tranh với các startup khác ở nước ngoài, vì chi phí engineering cost của mình không cao như họ. Mà cái khó của mình là tìm được những người cộng sự phù hợp để đi được đường dài với dự án.
Đại khái là bọn mình đập đi làm lại sản phẩm 2 lần, mình mới rút ra bài học lớn rằng không bao giờ được duy ý chí mà phải luôn luôn ở trạng thái sẵn sàng lắng nghe. Mỗi ý tưởng thường là một “new theory”, có thể không mới về ý tưởng nhưng mới với thị trường, phân khúc mục tiêu… và nhiệm vụ của startup là chứng minh “theory” đó đúng với đối tượng khách hàng của mình. Giai đoạn đầu, bọn mình quá chú trọng việc lý tưởng hóa sản phẩm mà thiếu lắng nghe phản hồi từ khách hàng nên mất nhiều thời gian sửa chữa. Sau này, bọn mình sửa lại quy trình phát triển thành một vòng tròn xoắn ốc liên tục giữa developer và customer, lúc nào cũng duy trì trạng thái cởi mở đón nhận feedback để liên tục cải thiện sản phẩm.
Trong quá trình xây dựng Hello Clever, vẫn sẽ có khó khăn giữa điểm giao về văn hóa và giao tiếp ở Úc. Dù sao mình cũng không phải là người bản xứ. Nhất là khi tìm hiểu nghiên cứu về hành vi chi tiêu, hành vi sử dụng tài chính của nhóm khách hàng mục tiêu. Tuy nhiên, đó cũng là lợi thế của tụi mình vì không bị biased cho nên có thể đưa ra được những góc nhìn mới, những cách làm mới chưa có ở Úc, và đó là cách tụi mình tạo ra sự khác biệt.
Còn nếu cho mình được quay trở lại hồi mới ra trường và có công việc full-time đầu tiên, thì mình muốn nói với bản thân rằng: hãy học nhiều hơn và không được có lý do nào để biện minh cả. Mình cũng cảm thấy mình là người khá kỷ luật, chia đầu việc ra làm, chia thời gian ra để hoàn thành những việc đó. Thời điểm ấy nếu áp dụng tính kỷ luật này và học nhiều hơn, bây giờ mình cũng khác hơn. Ví dụ như mình làm việc 1 tuần 40 tiếng rồi, thì cũng phải dành 4 tiếng để học thêm gì đó mới, nhất là trong ngành công nghệ thay đổi từng giờ từng ngày, đã quyết tâm rồi thì đều có thể sắp xếp thời gian được cả.
Giờ nhìn lại, mình thấy tự hào vì hồi bé chưa bao giờ đi học phải tốn tiền của cha mẹ. Lớn lên có đứa con tinh thần đầu tiên, Hello Clever. Mặc dù là mình cũng làm này làm kia, nhưng vẫn sẽ có lúc mình cảm thấy bị peer pressure (áp lực đồng trang lứa). Mình nghĩ ai cũng bị vậy thôi, cho dù họ thành công đến như thế nào. Quan trọng khi mình tĩnh lại, nhìn vào những gì mình đã đi qua, đã đạt được, lấy mục tiêu sắp tới làm động lực bước tiếp. Công việc thì công việc, mình vẫn dành thời gian đi du lịch, refresh lại bản thân. Kiểu như mình thấy đôi lúc làm những điều ngớ ngẩn cũng vui mà, như mình từng đến Angkor Wat bằng xe buýt mà không plan gì hết 😄. Đôi khi, nhìn lại chặng đường đã qua, những giây phút ngớ ngẩn, ngẫu hứng nhất lại là kỷ niệm đáng nhớ nhất.
